15.05.2013 Nieuws

UvA ontvangt collectie gedrags- en huishoudboeken

De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam krijgen een belangrijke collectie gedrags-, huishoud- en kookboeken ten geschenke van het echtpaar Heijting uit Amsterdam.

Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson.

De meer dan 2000 boeken uit de negentiende en vroege twintigste eeuw worden op 16 mei overgedragen aan de Bijzondere Collecties. 'Een geweldige aanwinst die een welkome aanvulling vormt op de bestaande gastronomische collectie' , aldus conservator Joke Mammen. 'Tafelmanieren en etiquetteleer vormen een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de eetcultuur in de Lage landen en juist op dit gebied hadden we nog "witte vlekken" in de collectie.'

Gebruiksboeken

Boek- en kerkhistoricus Heijting – voormalig adjunct-directeur van de Universiteitsbibliotheek van de Vrije Universiteit van Amsterdam – en zijn echtgenote Coby Heijting-Klein zijn hun verzameling gestart in de jaren zestig van de vorige eeuw. Belangstelling voor de inrichting van het privéleven in vroeger tijden was voor hen een belangrijke drijfveer. Daarnaast hechtten ze veel belang aan de fysieke staat van de boeken. Gedrags-, huishoud- en kookboeken zijn typische gebruiksboeken die, als ze al bewaard zijn gebleven, vaak sporen van intensief gebruik vertonen.

Etiquette, huishoudelijke raadgevingen en veel meer

Het echtpaar Heijting bracht een uitgelezen collectie samen met vele zeldzame uitgaven over etiquette of met huishoudelijke raadgevingen, zoals het Nieuw handboek der wellevendheid van J.J. Alberti uit 1853 en de eerste druk van Het A.B.C. der huishouding uit 1901. Ook kookboeken zijn sterk vertegenwoordigd, varierend van handgeschreven receptenboeken tot handboeken voor beroepskoks en banketbakkers. Vaak zijn van een uitgave verschillende drukken aanwezig, waardoor het mogelijk is om de ontwikkeling in receptuur te volgen. Een voorbeeld is de Eenvoudige (berekende) recepten van Martine Wittop Koning waarvan de collectie 42 drukken bevat.

Minisymposium

Ter gelegenheid van de overdracht vindt op donderdag 16 mei bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam een minisymposium plaats over de geschiedenis van de Nederlandse eetcultuur.

Beeld: Alberti's etiquetteboek (4e dr.).