In memoriam: Bram de Does (1934–2015)
Op 28 december jl. overleed de boek- en letterontwerper Bram de Does in zijn huis in het Drentse Orvelte. Hij werd 81 jaar.
Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson
Tot aan zijn vroegtijdige pensionering was Bram de Does als boekverzorger werkzaam geweest bij Joh. Enschedé in Haarlem. Vooral als ontwerper van de tekstletters Trinité (1982) en Lexicon (1991) geniet hij, internationaal, onder vakgenoten groot aanzien. Beide ontwerpen zijn elegant én praktisch, en mede het resultaat van zijn analytische aard. De belangrijkste bekroning voor zijn letterwerk is zeker de H.N. Werkmanprijs 1991 van het Amsterdams Fonds voor de Kunst.
De Does was een uitgesproken perfectionist, met een voorkeur voor klassieke vormgeving. Tegelijkertijd straalt zijn werk vriendelijkheid uit, en verfijnde eenvoud. Het zijn eigenschappen die ook op hemzelf van toepassing waren. Hij bracht decennialang veel tijd door in zijn biologische tuin, maar zijn grote liefde bleef het zelf zetten en drukken van teksten. Dat deed hij tot enkele jaren geleden in de kleine boekdrukkerij die hij als veredelde hobby dreef. Daar kon deze idealistische, hoog sensitieve man in alle rust, zonder zetters of drukkers te hoeven aansturen, werken aan de bijzondere uitgaven van zijn Spectatorpers. Die feitelijk zeer luxe boeken werden niet in leer of duur linnen gebonden maar juist bescheiden in papier, wat ze ook een zekere lichtheid verleent. Daarbij zag hij erop toe dat de platten dun, bijna buigzaam waren en de oversteken klein. Zo maakte Bram de Does de mooiste private press-drukken ooit in Nederland verschenen.
Met steun van onder anderen de Vrienden van de Bijzondere Collecties verwierven de Bijzondere Collecties in 1999 de originele werktekeningen voor de Lexicon en een interessante voorlopige werktekening voor de Trinité. Bij die gelegenheid wijdde de bibliotheek aan het Singel een tentoonstelling met begeleidende catalogus aan het typografische werk van Bram de Does.
Mathieu Lommen
Beeld: Bram de Does in 2006. Foto Mathieu Lommen