03.06.2014 Nieuws

Drukkerijmuseum Meppel schenkt koppermaandagprenten

Het Drukkerijmuseum Meppel heeft twee collecties koppermaandagprenten overgedragen aan de Bijzondere Collecties van de UvA. De overdracht vond plaats in het Meppeler museum op 22 mei.

Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson

De beide collecties met negentiende- en twintigste-eeuwse prenten vormen een mooie aanvulling op het materiaal dat al bij de Bijzondere Collecties aanwezig is. De prenten geven een goed beeld van de ontwikkelingen in het drukkersbedrijf.

Koppermaandag

Koppermaandag, de eerste maandag na Driekoningen (6 januari), is van oudsher een dag die men luierend en feestend doorbrengt (kopperen betekent ‘smullen’, ‘drinken’, ‘feestvieren’). De oudste berichten over koppermaandag dateren uit de eerste helft van de vijftiende eeuw, dus van vóór de uitvinding van de boekdrukkunst.

Werklieden uit allerlei ambachten gingen op koppermaandag langs de deuren om gegoede stadsgenoten een nieuwjaarswens toe te zingen of er een voor te dragen. Daar kregen ze dan wat geld voor.

Werklieden van het drukkersgilde lieten hun goede wensen vergezeld gaan van een fraaie rijmprent: de koppermaandagprent Deze traditie heeft zich tot de dag van vandaag voortgezet.

Van 1826 tot nu

Van de beide geschonken collecties bestaat de eerste uit tien negentiende-eeuwse prenten, die nog ontbraken in de al aanwezige verzameling koppermaandagprenten bij de Bijzondere Collecties. De oudste, een prent van de gezellen van Boekdrukkerij M. Westerman te Amsterdam), dateert van 1826.

De tweede collectie bestaat uit 68 koppermaandagprenten die vanaf 1949 door Drentse (na een fusie ook Noord-Overijsselse) grafische bedrijven zijn gemaakt. De prenten maken zichtbaar hoe de grafische industrie zich sinds de Tweede Wereldoorlog technisch heeft ontwikkeld.

Gerenommeerde Drentse en Overijsselse kunstenaars, dichters en grafisch vormgevers werkten mee aan de totstandkoming van deze prenten, onder wie de kunstenaars Stien Eelsingh en Toon Wegner en de dichters Marga Kool en Roel Reyntjes.

Beeld: Koppermaandagprent van Toon Wegner, met een gedicht van Ton Peters, 1988