28 april 2022

Oude kaarten ‘automatisch’ analyseren

De bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam heeft iets bijzonders mogelijk gemaakt. Bij het Allard Pierson start een project waarbij software wordt geleerd om objecten op gedrukte historische kaarten te ‘herkennen’.

Om dit te realiseren moet software getraind worden, om vervolgens met kunstmatige intelligentie in de toekomst ook op andere kaarten objecten geautomatiseerd te kunnen herkennen. Voor dit trainen worden vrijwilligers gezocht. We gebruiken voor de training de prachtige kaarten van de Atlas der Neederlanden. Deze atlas is representatief voor de kerncollectie van de UvA, en daarom geschikt voor dit project. 

Het trainen van de software vereist veel handwerk. Met behulp van de software Hasty en een handleiding, markeert de vrijwilliger objecten op een kaart. Afhankelijk van de detaillering betekent dit circa 10 uur werk per kaart. De hele atlas bevat ongeveer 600 kaarten. Het is nauwkeurig werk waarbij de vrijwilliger minimaal één historische kaart tot in detail leert kennen. Daarmee draag je bij aan de ontwikkeling van software die voor onderzoekers veel gegevens oplevert en die ook voor andere instellingen als open source beschikbaar kan worden gesteld.

Hieronder is een fragment te zien van een geanalyseerde kaart. De gekleurde delen zijn als object gemarkeerd om het model te trainen.

Reinder Storm

Reinder Storm is conservator cartografie, geografie en reizen bij het Allard Pierson, de collecties van de Universiteit van Amsterdam. Het beheer van de cartografische collectie strekt zich uit over vele duizenden kaarten, atlassen en aanverwante materialen. Speciale vermelding verdienen de deelcollecties van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG), met als hoogtepunt de verzameling losse kaarten die afkomstig is van het befaamde antiquariaat van Frederik Muller. Alle artikelen van Reinder Storm