BezoekTentoonstelling door studenten Museum Studies

Tentoonstelling door studenten Museum Studies

From Cartography to Cookbooks: A web of Dutch Colonialism is samengesteld door UvA-studenten van de master Museum Studies. Ieder jaar is er een nieuwe groep studenten die de gelegenheid krijgt een kleine tentoonstelling te organiseren in het Allard Pierson, in samenwerking met conservatoren. Dit jaar is van de nood een deugd gemaakt en is gekozen voor een volledig digitale tentoonstelling. From Cartography to Cookbooks: A web of Dutch Colonialism toont hoe de schijnbaar neutrale voorwerpen zoals kaarten en kookboeken een geschiedenis van geweld en onderdrukking met zich kunnen meedragen.

Door te focussen op de Nederlandse koloniale context van Oost- en (in mindere mate) West-Indië, leggen de studenten uit hoe cartografie en kookboeken aansluiten op het grotere postkoloniale verhaal van Nederlands kolonialisme: een verhaal van geweld en uitbuiting. De geselecteerde objecten zijn ingedeeld in drie thema’s: gender, milieu en ruimte. De kijkers worden uitgenodigd om de boodschappen die de voorwerpen vandaag te dag uitdragen, te bevragen en ontcijferen.

Daarnaast willen de studenten ruimte geven voor discussie: zowel voor de (online) bezoeker als voor het Allard Pierson dat als museum en kennisinstituut van de UvA de collecties vanuit meerdere perspectieven wil onderzoeken.

De online tentoonstelling is Engelstalig vanwege de voertaal bij de master Museum Studies.

Ruimte: Openbaar versus privé

Het kolonialisme beïnvloedde zowel de kolonisator als de gekoloniseerde, zowel in de openbare als in de privésfeer. Hoewel we ze vaak als zodanig beschouwen, waren kaarten zelden alleen maar hulpmiddelen om mensen van de ene plaats naar de andere te brengen. Het waren eerder instrumenten waarmee kolonisten de wereld in verschillende delen opsplitsten om hun vermeende macht en controle over gekoloniseerde gebieden uit te drukken.

De geselecteerde kaarten in deze tentoonstelling zijn daarom representatief voor de publieke sfeer en zijn een visuele uitdrukking van de Nederlandse bezetting  en exploitatie van Oost- en West-Indië. Kookboeken laten daarentegen zien hoe het Nederlandse kolonialisme de privésfeer beïnvloedde. In veel kookboeken wordt melding gemaakt van de opname en toe-eigening van Oost-Indische recepten en kruiden. Het was tenslotte de economische aantrekkingskracht van de specerijenhandel die de Nederlanders ertoe aanzette om Nederlands-Indië te exploiteren.

Milieu: natuur versus cultuur

Nederlandse kolonisten noemden zichzelf de “pioniers van de beschaving”. Ze beschouwden zichzelf als rationeel en beschaafd, terwijl de oorspronkelijke bewoners van het voormalige Nederlands-Indië werden gepresenteerd als primitief en onaangepast. In deze tentoonstelling wordt deze zeer exotiserende perceptie van de Nederlandse culturele superioriteit verkend door middel van een natuur versus cultuur benadering. In deze context vertegenwoordigt het maken van kaarten specifiek de waargenomen triomf van de mens over de natuur.

Gender: Man versus Vrouw

Cartografie is in de loop van de geschiedenis altijd een door mannen gedomineerd studiegebied geweest. Kaarten werden door en voor mannen gemaakt: mannelijke militairen en overheidsfunctionarissen gaven mannelijke cartografen de opdracht om kaarten voor hen te tekenen. Kookboeken daarentegen kunnen historisch gerelateerd worden aan de vrouwelijke sfeer. In een witte Nederlandse context werd de huiselijke keuken gezien als een vrouwelijke ruimte en koken als een vrouwelijke bezigheid. De geselecteerde koloniale kookboeken en kaarten belichten de tweedeling van genderrollen in de Nederlandse koloniale samenleving.

From Cartography to Cookbooks: A Web of Dutch Colonialism is samengesteld door de MA Museum Studies aan de Universiteit van Amsterdam onder begeleiding van Dr. Colin Sterling (Assistant Professor Memory and Museums) en Laurien de Gelder (Conservator van de afdeling Griekse Wereld en Oude Nabije Oosten bij het Allard Pierson).