Summerschool: Joodse almanakken

Hij is in ieder joods huishouden te vinden: de loeach, de zakkalender die elk joods jaar verschijnt. In feite is de loeach, of op z’n goed Nederlands-Jiddisch loegje, veel meer dan louter een kalender die de kalender van het joodse jaar met alle feest- en gedenkdagen aanbiedt. Een loegje is de joodse variant van de Enkhuizer almanak en biedt alle informatie die een jood nodig heeft om van dag tot dag te leven, zijn gebeden te zeggen, te reizen, joodse instellingen te ondersteunen en zich soms te verpozen.

Tijdens deze lezing duiken we in de geschiedenis van de loeach. Waar komt hij vandaan? Welke veranderingen onderging de loeach vanaf de zeventiende eeuw tot op heden? Het zal blijken dat de loeach als historische bron ons ongedachte kennis biedt over het gewone, dagelijkse leven van joden.
Specifieke aandacht zal geschonken worden aan de Nederlandse loechot met eigen kenmerken en de felle commerciële strijd tussen de uitgaves van onder meer de drukkers Proops, Van Embden, Belinfante en Joachimsthal. In alle gevallen geven de loechot een inkijkje in de binnenwereld van het joodse leven.

Bart Wallet is hoogleraar Joodse studies: vroegmoderne en moderne joodse geschiedenis, in het bijzonder van Amsterdam, aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is mede-hoofdredacteur van Studia Rosenthaliana, redactielid van het European Journal of Jewish Studies en bestuurslid van de European Association of Jewish Studies. Hij publiceerde onder meer Joachimsthal: familie en firma 1823-1945 (2023) en was redacteur en auteur van Geschiedenis van de joden in Nederland (2017).

Petra Huijgen