08 februari 2016

Oude wijn in nieuwe zakken, oude strips in een nieuw jasje

Bij de Stripcollectie van het Allard Pierson worden vele duizenden krantenstrips bewaard in hun oorspronkelijke verschijningsvorm, als uitgeknipt krantenstrookje. Er werd geknipt vanaf begin jaren zeventig, tot ver in de jaren negentig van de vorige eeuw. Daarna haalden de ontwikkelingen deze collectie in. Enerzijds begon men kranten te digitaliseren, aanvankelijk de dagelijkse, nieuwe kranten, maar later ook in retrospectief. ‘Die strookjes kunnen dus wel weg,’ sprak een sceptische collega mij toe. Maar niets blijkt minder waar. De kwaliteit van de gedigitaliseerde kranten is namelijk niet gericht op mogelijke reproductie voor een gedrukte uitgave, maar op een veel lager niveau, namelijk voor de leesbaarheid. En dan is het al snel goed genoeg.

Sinds de jaren zeventig heeft de heruitgave van strips uit kranten en tijdschriften in albumvorm of anderszins een hoge vlucht genomen. Aanvankelijk werd daarbij ook niet zo op de kwaliteit gelet, maar dat is de laatste jaren echt wezenlijk veranderd. De lezer wil een heruitgegeven strip nu op de best mogelijke kwaliteit in de kast hebben. En daarvoor moet je kunnen beschikken over het origineel, of iets wat daar dichtbij komt. Nu is het zo dat originelen van krantenstrips doorgaans niet als kostbaar materiaal werden en worden beschouwd. Vroeger werd het dus veelal weggegooid of in elk geval werd er niet op toegezien dat het zorgvuldig en onder optimale omstandigheden bewaard werd. Kortom, veel oude krantenstrips bestaan niet meer in een andere vorm dan in hun gepubliceerde vorm. En zo is onze krantenstripverzameling dus ineens een interessant en af en toe zelfs kostbaar bezit waar uitgevers graag een beroep op doen. Met het verwerven van het archief van krantenstripverkoper Anton de Zwaan, onder de firmanaam Swan Features Syndication, vorig jaar beschikten we ineens over één van de belangrijkste bedrijfsarchieven op dit gebied. En niet alleen wat betreft interessante documenten, ook de vele duizenden origineel getekende krantenstripstroken vormen natuurlijk een enorme verrijking van de collectie. Ze zouden uitgevers in staat kunnen stellen om heruitgaven te doen in de allerhoogste kwaliteit. Voor dat laatste hebben zich er al een paar gemeld, dus blijf dit blog nauwlettend volgen.

Onze krantenstripverzameling nam jarenlang alleen maar ruimte in beslag, totdat de krantenstrip herontdekt werd waardoor onze collectie ineens een belangrijke bron is geworden. En met een syndicatie-archief erbij kunnen we nu ook zien hoe die strips bij kranten terecht kwamen. Ik zou die scepticus van weleer willen naroepen: ‘Toch goed dat we die strookjes nooit hebben weggedaan.’

Jos van Waterschoot

Jos van Waterschoot is boekhistoricus en werkzaam als conservator Boekhistorische Collecties en Stripcollecties bij het Allard Pierson. Hij is recensent van het stripinformatietijdschrift StripNieuws en voor stripblad Eppo. Hij publiceert over strips en boekgeschiedenis, en leest een strip per dag. Alle artikelen van Jos van Waterschoot