‘Gezicht op Kerstmis’ van Gerard Reve naar Bijzondere Collecties UvA

De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam hebben het originele typoscript van Gerard Reves dichtbundel ‘Gezicht op Kerstmis’ uit 1965 ten geschenke gekregen.

Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson

Ook andere Reviana maken deel uit van de schenking. De verzameling is geschonken door prof. dr. Frits Boer als onderdeel van het archief van het Amsterdamse dispuut Baart, waarvan Reve beschermheer was.

Nader tot U

Het typoscript van Gezicht op Kerstmis – met toevoegingen, ongepubliceerde varianten en aanwijzingen voor de volgorde, deels in handschrift – verleent deze kleine verzameling aanmerkelijk literair-historisch gewicht. Dat wordt nog vergroot door een exemplaar van Gezicht op Kermis met handgeschreven correcties en een opdracht, twaalf brieven en twee ansichtkaarten van Reve aan Frits Boer en enkele, deels door Reve geannoteerde, gedrukte stukken.

Gezicht op Kerstmis, en andere geestelijke liederen is de eerste dichtbundel van (toen nog) Gerard Kornelis van het Reve. De bundel ontstond in Huize Het Gras te Greonterp en verscheen in een oplage van 49 genummerde exemplaren. Reves fameuze poëziedebuut is tegenwoordig zeer gezocht. Het bevat klassieke gedichten als ‘Paradijs’, ‘Bekentenis’ en ‘Herkenning’: ‘Nu weet ik, wie gij zijt, / de Jongen die ik eenzaam zag te Woudsend en daarna, / nog op dezelfde dag, in een kafee te Heeg. / Ik hoor mijn moeders stem. / O Dood, die waarheid zijt. Nader tot U.’

Stencilwerk

De uitvoering van Gezicht op Kerstmis is sober: de bundel werd op verzoek van Reve lowbudget geproduceerd door de student Frits Boer. De latere hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Frits Boer was destijds lid van het dispuut Baart en opmaakredacteur van Bikkelacht, een uitgave van de studentensociëteit Olofspoort. Reve vond Boer bereid de kopij voor Gezicht op Kerstmis over te tikken en te vermenigvuldigen op de stencilmachine waarmee hij Bikkelacht maakte. De kosten voor het stencilwerk bedroegen f 31,20, zo blijkt uit een bijgevoegde giro-overschrijving.

Reve en Boer hielden nog enige tijd contact en correspondeerden met elkaar. Zo mocht Boer opbeurende brieven van Reve ontvangen toen hij een gevangenisstraf uitzat wegens majesteitsschennis. De meeste, maar niet alle, brieven van Reve aan Boer zijn uitgegeven in Brieven aan geschoolde arbeiders (1985). Frits Boer schonk de verzameling als onderdeel van het archief van het roemruchte dispuut Baart, waarvan Reve beschermheer was. Veel leden van Baart hebben naam gemaakt als journalist of schrijver.

Te bezichtigen

De schenking wordt van 3 t/m 12 september tentoongesteld in de hal van de Bijzondere Collecties, Oude Turfmarkt 129, open op werkdagen van 9.30 tot 17.00 uur en in het weekend van 13.00 tot 17.00 uur.