21.11.2018 Nieuws

Archief van beroemde Amsterdamse penseelschrijvers naar Bijzondere Collecties UvA

De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam hebben het archief verworven van de penseelschrijvers en decoratieschilders J.W. en J.S. Beekmann.

Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson.

Het documenteert met werkboeken en ontwerpen de opdrachten die vader en zoon in de periode van 1906 tot omstreeks 1970 uitvoerden. Talloze Amsterdamse particulieren behoorden tot hun klanten maar ook lingerieketen Hunkemöller Lexis, hotel-caférestaurant Schiller en boekhandel Scheltema & Holkema.

Tot ver in de twintigste eeuw was belettering in de openbare ruimte en in gebouwen meestal geschilderd. Pas in de jaren zestig kwam er serieuze concurrentie voor de letterschilder, met name door de beschikbaarheid van kant-en-klare wrijf- en plakletters. Momenteel beleeft het handwerk een revival en in de horeca en hipstereetzaken verzorgen ‘sign painters’ de visuele identiteit.

De opdrachtenportefeuille van atelier Beekmann was breed: van een naam op een winkelruit of in krulletters op een grachtendeur tot alle belettering voor het in 1947 geopende Theater De la Mar. Hun archief, decennialang zorgvuldig door de familie bewaard, geeft een gedetailleerd beeld van de dagelijkse praktijk van de letter- en decoratieschilder.

Tal van beroemde Amsterdamse bedrijven behoorden tot de opdrachtgevers van atelier Beekmann. Veel werk kwam van de expanderende lingerieketen Hunkemöller Lexis. Voor deze onderneming schilderde J.S. Beekmann (junior) op de ruiten de naam, de aanduiding ‘corsetten’ en de plaatsnamen van filialen. Daarnaast maakte hij platen voor de belettering op de bestelauto en tal van ‘cartons’ met teksten als ‘Seizoen-Corset’. Een dierbare particuliere klant was de schilderes Lizzy Ansingh, voor wie junior jarenlang onderschriftjes op de lijsten plaatste. Van de oude Amsterdamse opdrachtgevers – nog uit de tijd dat senior werkzaam was – verdienen vermelding de Evangelisch Lutherse Gemeente (het maken en bijwerken van naamborden), de niet meer bestaande huishoudwinkelketen Meyjes & Höweler en de likeurstokerij Wynand Fockink.

Bij Proeflokaal Fockink in de Pijlsteeg staat nu nog achter de bar de grote fles die Beekmann in 1951 voorzag van een Jan Steentafereeltje. Een specialiteit van atelier Beekmann was de zogenaamde Amsterdamse schrijfletter, een perfect geschilderde variant van de met kroontjespen geschreven letter.