De winter komt eraan en de eerste pepernoten zijn al weer gesignaleerd. Dat roept de vraag op wat voor soorten snoep de Grieken en Romeinen kenden. Immers, twee belangrijke pijlers van ons snoepgoed ontbraken in de oudheid: chocola kwam pas in de 16^de eeuw vanuit Amerika naar Europa. Suiker was wel bekend, maar werd eigenlijk alleen medicinaal gebruikt en niet als zoetstof. Waarom zou je ook, als je zoveel soorten heerlijke honing hebt, die behalve een zoete – ook nog een specifieke smaak toevoegen. Dat brengt ons meteen bij een belangrijk ingrediënt van snoep uit de oudheid: honing, vaak in combinatie met noten en fruit.

Athenaeus van Naukratis was een taalgeleerde die leefde rond 200 na Christus. Hij heeft een soort encyclopedie geschreven, de Deipnosophistae (Grieks voor ‘Geleerden aan tafel’), waarin hij allerlei onderwerpen uit het dagelijks leven en de kunst laat bespreken door een aantal geleerde mannen tijdens de maaltijd. In zijn tekst worden ook verschillende recepten behandeld, onder andere een goed maakbaar recept voor notenballetjes uit Alexandrië (Deipnosophistae 14, 648b).

Recept:

Hak 100 gram ongezouten gemengde noten (amandelen, hazelnoten, walnoten) fijn, of maal ze in de keukenmachine. Rooster ze samen met 100 gram sesamzaad 10 minuten op een vel bakpapier in de oven (180ºC).

Breng 6 el (ca 150-175 gram) honing aan de kook en laat 7 minuten zacht sudderen.

Voeg de geroosterde noten en sesamzaad toe en roer met een houten lepel of spatel goed om. Let op, het mengsel wordt heel heet en je kan je er lelijk aan branden!

Laat het afkoelen tot je er aan kunt komen, maar wacht ook weer niet te lang, want voor je het weet wordt het te hard om er nog lekker mee te werken.

Haal met een theelepel telkens een kleine hoeveelheid er uit en vorm dat snel tot een klontje. Het hoeft nog niet mooi rond te zijn.

Rol daarna elk klontje tot een kogelrond bolletje of maak er pepernoten van. Het helpt als je de binnenkant van je handen met een beetje roomboter invet, dan plakt het minder aan je hand, en is je huid beschermd tegen de hitte. Leg de bolletjes op een bord, los van elkaar, en laat ze in de koelkast opstijven.

Athenaeus geeft de raad kleine stukje papyrus ertussen te doen als een soort papieren bonboncups avant la lettre, want de balletjes blijven kleverig. Daarom kun je ze beter niet als strooigoed gebruiken, want zelfs in het allerschoonste huis zullen ze al snel in stofballetjes veranderen…

Presenteer ze dus op een schaal. Doe ze in bonboncups of leg er strookjes bakpapier tussen tegen het plakken, of leg ze gewoon op een schaal … dan heb je de kans dat als je er eentje pakt er zomaar per ongeluk een tweede aan blijft kleven….