Harry Mulisch 1927–2010

Laatste van ‘de Grote Drie’ op 30 oktober overleden.

Sinds 1 januari 2019 zijn het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen het Allard Pierson.

Op 30 oktober is de schrijver Harry Mulisch op 83-jarige leeftijd overleden. Mulisch geldt als een van de belangrijkste naoorlogse schrijvers van Nederland. Harry Mulisch, Gerard Reve en Willem Frederik vormden ‘de Grote Drie’.

Op 30 oktober is de schrijver Harry Mulisch op 83-jarige leeftijd overleden, zo heeft zijn uitgeverij De Bezige Bij bekendgemaakt. Mulisch geldt als een van de belangrijkste naoorlogse schrijvers van Nederland. Harry Mulisch, Gerard Reve en Willem Frederik Hermans vormden ‘de Grote Drie'.

Oeuvre met internationale allure

Harry Kurt Victor Mulisch werd geboren in 1927 in Haarlem. Van beslissende invloed op zijn oeuvre is de Tweede Wereldoorlog geweest. Zijn hoofdthema's zijn erdoor bepaald en verschillende boeken hebben de oorlog concreet als onderwerp, waaronder De aanslag (1982), zijn bekendste werk.

Mulisch schreef meer dan dertig romans en novelles, waarvan verschillende verfilmd zijn. Ook publiceerde hij gedichtenbundels, toneelteksten en diverse non-fictieboeken. Mulisch debuteerde in 1952 met de roman archibald strohalm. Een hoogtepunt in zijn oeuvre is de meermalen bekroonde roman De ontdekking van de hemel (1992). De roman Twee vrouwen (1975) kreeg hernieuwde aandacht tijdens de campagne Nederland Leest. In 2000 verscheen zijn laatste roman, Siegfried.

Harry Mulisch is meermalen onderscheiden en kreeg belangrijke prijzen, waaronder de Constantijn Huygensprijs, de P.C. Hooftprijs en de driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren. Mulisch' werk is veelvuldig vertaald: zijn oeuvre is van internationale allure.

Mulisch en Amsterdam

Sinds 1958 woonde Mulisch in Amsterdam, waar hij, altijd gesoigneerd gekleed, een markante en vertrouwde verschijning werd in het culturele leven. Het jaarlijkse Boekenbal was niet compleet zonder de aanwezigheid van Mulisch.

In 2007 ontving Mulisch een eredoctoraat van de Universiteit van Amsterdam. Erepromotor was prof. dr. Marita Mathijsen, hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde. ‘Schrijven is voor Mulisch een exploratie van gewetensvragen en van positiebepalingen in een snel veranderende maatschappij', werd toen gesteld.

De laatste tijd was Mulisch een graag geziene gast bij de Bijzondere Collecties van de UvA. Eerder dit jaar werden hem bij een privérondleiding manuscripten en brieven getoond van Hooft, Vondel, Multatuli, Van Eeden en Ter Braak. Het was een ontmoeting tussen schrijvers die tot de grootste binnen de Nederlandse letteren behoren.

Het woord bij de daad

Behalve door een sterk filosofische inslag kenmerkt Mulisch' oeuvre zich door engagement. Met name in de jaren zestig en zeventig sprak Mulisch zich nadrukkelijk uit over de politiek-maatschappelijke actualiteit. Zo gaf hij uiting aan zijn sympathie voor het bewind van Fidel Castro op Cuba in het boek Het woord bij de daad (1968).

In 2008 dook tijdens een taxatiedag van de Bijzondere Collecties een exemplaar op van Het woord bij de daad met een handgeschreven opdracht van Mulisch aan Castro. De eigenaar, Jeroen Wollaars, had het boek tijdens een vakantie voor drie pesos gekocht in een boekwinkeltje in Havana. Onbekend is of het boek Castro ooit bereikt heeft of onderweg aan het postverkeer onttrokken is.

Kleine tentoonstelling

In de hal van de Bijzondere Collecties is vanaf woensdag 3 november een kleine tentoonstelling te zien met manuscripten, typoscripten, brieven en foto's van Harry Mulisch uit de verzamelingen van de Bijzondere Collecties. Getoond worden onder meer vier verschillende versies, handgeschreven en getypt, van de novelle ‘De sprong der paarden en de zoete zee'. Ook het exemplaar van Het woord bij de daad met de opdracht aan Castro maakt als bruikleen deel uit van de tentoonstelling.

Beeld: Harry Mulisch, 2007. Foto ANP