Natuurlijke historie

Deze collectie maakt de veranderende visie van de mens op de wereld prachtig zichtbaar.

Deze collectie laat zien hoe de mens zijn verwondering voor de natuur heeft weergegeven in gedrukte werken, handschriften, pentekeningen en aquarellen. De nadruk ligt daarbij op de periode 1500 tot 1900, een tijdspanne waarin wetenschap en kunst een steeds snellere ontwikkeling doormaken. De visie van de mens op de wereld vernieuwde. Deze collectie maakt de veranderende opvattingen prachtig zichtbaar.

Artis

De kern van de collectie wordt gevormd door het voormalige boekenbezit van het in 1838 opgerichte Amsterdamse genootschap Natura Artis Magistra (De natuur is de leermeesteres van de kunst), beter bekend als Artis. Die collectie werd in 1939 in bezit overgedragen aan de Universiteit van Amsterdam en bevindt zich nog steeds in de daarvoor gebouwde Artis Bibliotheek (op afspraak te bezoeken).

Tekening in de Gessner-Platter-albums

De oude verzamelingen van de Amsterdamse Hortus Botanicus maken ook deel uit van het rijke natuurhistorische bezit van de Universiteit van Amsterdam. Het verzamelgebied beslaat daarmee alle terreinen van de natuurlijke historie: zoölogie, botanie, geologie en paleontologie. Inmiddels zijn daar moderne onderwerpen als ecologie en natuurbescherming aan toegevoegd.

Moninckx-atlas

De collecties omvatten topstukken zoals de albums met aquarellen van dieren, die bedoeld waren als voorbeeld voor de werken van Conrad Gessner (1516-1565); de met de hand ingekleurde boeken van Maria Sibylla Merian (1647-1717) over de metamorfose van de rups naar vlinder; de Moninckx-atlas met 425 aquarellen van planten uit de Amsterdamse hortus gemaakt tussen 1687 en 1750; de vogelboeken van John Gould (1804-1881); brieven van Charles Darwin (1809-1882) en een collectie met zo’n 60.000 afbeeldingen van dieren gemaakt tussen 1500 en 1900: de Iconographia Zoologica. Veel van deze werken zijn digitaal beschikbaar gemaakt en daarmee toegankelijk voor de hele wereld ongeacht tijd en plaats. Maar het gebruik van het originele materiaal voor onderzoek en onderwijs blijft zeker mogelijk.

Moninckx-atlas

Detail uit de Moninckx-atlas

Collectiespecialist

drs. Hans Mulder
Telefoonnummer: 020-525 58 98
E-mailadres: j.mulder1@uva.nl
UvA-medewerkerspagina:
Hans Mulder