Door: Gerrit de Jager (striptekenaar)

Dat Het Vrije Volk in 1970 werd opgeheven, was een zegen. Want daardoor namen wij thuis ‘dan maar’ Het Parool (net zoals wij na de opheffing van eerst DWS en daarna FC Amsterdam ‘dan maar’ voor Ajax werden) en kon ik elke dag, naast Klein Grut (Peanuts), de Vader & Zoon-strips van Peter van Straaten bekijken en lezen. En die sloegen bij mij als tiener (en aspirant-striptekenaar) in als een bom. De Peanuts waren gewoon meesterlijk, maar de strips van Peter waren naast meesterlijk, onvergelijkbaar met wat dan ook op stripgebied. Daar was ten eerste het oer-Hollandse: strips die over Nederland in al zijn geneuzel gingen. Dat bestond toen nog niet. Dan de humor, de ironie, het inzicht in de mens en al zijn zwakheden en de observaties van de kleinzieligheid van rechts èn links. Dat laatste was gedurfd in een tijd waarin het chique was om tegen het communisme aan te schurken. Het was en is geniaal.

En dan de tekeningen. Nooit vertoond in strips, elk plaatje een illustratie, een fantastische schets, alle figuren getekend van top tot teen, geen half-totalen, laat staan close-ups. Dan de dialogen. Deze stonden niet in balloons, maar onder de plaatjes. Handgeletterd in hetzelfde ‘handschrift’ als de tekeningen, wat een prachtig geheel vormt. En ondanks het ontbreken van de balloons met hun sliertjes naar de spreker, weet je toch precies wie wat zegt. Ongelofelijk knap.

En wat een mazzel, dat we naast Het Parool, ook Vrij Nederland kregen toen het financieel wat ruimer werd thuis. Want daar stonden de politieke cartoons van Peter wekelijks in. En daar kon hij uitpakken, losgaan. Tot in het surrealistische toe de hoofden van politici uitrekken, indrukken en platwalsen. En NOG hoefde Peter de naam van de getekende politicus niet op de mouw van het slachtoffer te schrijven, zoals sommige minder begaafde tekenaars in arremoede moesten doen, want je zag meteen om wie het ging. En dan waren de grappen – uiteraard – ook nog eens fantastisch.   

De hemel op aarde was het als hij zijn politieke werk ook af en toe in stripvorm goot, zoals bij Dries de Betonne. Dat las je met dezelfde opwinding als een nieuwe Asterix, maar dan met de smakelijke extra component van politici uit het Nederlandse hier en nu als hoofd- en bijfiguren, stuk voor stuk meteen herkenbaar, ook al had Peter ze in 4 lijntjes en een dot inkt voor haar (en soms baard) neergezet.

Het zal duidelijk zijn, voor mij hoort Peter Van Straaten thuis in het rijtje Hergé, Franquin en Schultz, de top 3 van Grote Striptekenaars. (Ja, dan zal er eentje uit dat rijtje af moeten vallen ten faveure van Peter. Dat is dan pech gehad.)